دست‌بندی رنگ‌ها بر اساس ساختار

رنگ ها تفاوتهای ساختاری بسیاری با هم دارند و از این لحاظ دسته بندی شده اند. این دسته بندی می تواند هم بر اساس ساختار شیمیایی انجام شود و هم بر اساس کاربرد رنگ. دسته بندی دیگری که در رنگ ها وجود دارد، قابلیت انحلال در آب است. رنگ های محلول در آب شامل رنگ های اسیدی، گازی، کمپلکس ها فلزی، پایه و رنگ های واکنش پذیر می شود. رنگ های نامحلول نیز شامل آزوئیک، سولفور، رنگرزی و رنگ های پخش شده می شود. می توان بر اساس نوع پیوندهای عمده و همچنین مشخصات شیمیایی رنگ ها نیز دسته بندی انجام داد. ذکر این نکته لازم است که رنگ های آزو بیشترین کاربرد را دارند. به برخی ویژگی های رنگ ها که بر اساس استفاده طبقه بندی شده اند، به طور خلاصه در ادامه اشاره خواهد شد.

رنگ های اسیدی: این نوع رنگ ها در آب محلول هستند و در گروه رنگ های آزو قرار دارند. برای نایلون ها، اکریلیک های اصلاح شده، چرم، چاپ جوهری، صنایع غذایی و لوازم آرایشی استفاده می شوند.

رنگ های کاتیونی (پایه): این رنگ ها در آب محلو ل اند از خود کاتیون ها ی رنگ شده باقی می گذارند و به همین علت به رنگ کاتیونی معروف شده اند. در صنایع کاغذ، پلی اکریلو نیتریل، نایلون های اصلاح شده و ... استفاده می شود

رنگ های پخش شده: این رنگ ها که غیر یونی و نامحلول در آب هستند، برای فیبر های آب گریز استفاده می شوند. معمولاً در پلی استرها و برخی از نایلون ها، سلولز، سلولز استات، و فیبرهای اکریلیک استفاده می شوند.

رنگ های مستقیم: این نوع رنگ ها محلول در آب و آنیونی هستند و در حالت محلول تمایل زیادی به فیبر های سلولزی دارد. در رنگرزی کتان و رایون ، کاغذ و چرم و برخی از انواع نایلون ها استفاده می شود.

رنگ های واکنش پذیر: این نوع رنگ ها از لحاظ ساختار شیمیایی ساده تر هستند و پیوندهای قوی تری ایجاد می کنند. همچنین رنگ های روشن تری ایجاد می کنند. همین مسئله باعث جذابیت بیشتر آنها نسبت به رنگ های مستقیم است. در کتان و دیگر مواد سلولزی استفاده می شود. در بخشی از صنایع حوله و نایلون نیز کاربرد دارد.

رنگ های حلال: این رنگ ها درآب نامحلول و در حلال ها محلول اند به طور کلی غیر قطبی یا کمی قطبی هستند. در پلاستیک ها، بنزین، روان کننده ها، روغن ها و واکس ها استفاده می شوند.

رنگ های سولفور: این رنگ های ساختاری متوسط دارند و از لحاظ قیمتی، جزء گروه های ارزان قیمت با قابلیت شستشوی سریع هستند. به همین دلیل این رنگ ها از نظر اقتصادی اهمیت دارند. برای رنگرزی کتان و رایون و به طور محدود در فیبر های پلی آمیدی، ابریشم، چرم، کاغذ و چوب استفاده می شوند.

رنگ های رنگرزی: این نوع رنگ ، در آب غیر محلول است. در کتان، فیبرهای سلولزی، رایون وچوب استفاده می شود.

 

Search