گلیسیرین چیست و چه کاربردهایی در صنعت دارد
گلیسرین مادهای است سه عاملی که به هر نسبتی در آب حل میشود چون دارای سه گروه هیدروکسیل است. این ترکیب در اتانول و دیگر حلالهای آلی قابل حل نیست و کم محلول است. این ترکیب شیرین، شفاف، بیرنگ، بیبو و چسب ناک است و در حضور گرما و مواد آب گیر آب از دست میدهد و به آلدئید دود کننده با بوی بد که مخاط را بهشدت آزار میدهد تبدیل میشود. ایجاد آکرولئین با این مشخصات راهی برای تشخیص گلیسرول است. گلیسرول ۳ گروه هیدروکسیل دارد که مسئول حلالیت در آب میباشد. فرمول مولکولی این ترکیب C3H8O3 و جرم مولی آن 92.09 است که شکل ظاهری آن به صورت یک مایع بیرنگ است که چگالی آن 1.26gr/cm3 و دمای ذوب و جوش آن به ترتیب 17.8 درجهی سانتی گراد و 290 درجهی سانتی گراد است. این مایع اندکی گرم بوده مزهی شیرین داشته و غیر سمی است.
گیسرول در طبیعت بیشتر به صورت ترکیب با اسیدهای چرب است که چربی را میسازد. برای نمونه یک مولکول گلیسرول با ۱ یا ۳ اسید چرب مونوگلیسرید یا تریگلیسرید را میسازد؛ مانند روغن نباتی و ... .
تولید:
تولید از چربیها و روغنها:
تری گلیسیریدهای موجود در چربیها و روغنها در تعریف استرهای گلیسرول با زنجیره بلند اسیدهای کربوکسیلیک میباشند. هیدرولیز (صابونسازی) یا ترانساستریفیکیشن این تری گلیسیریدها کمیتهای متناسب با وزن اتمی از گلیسرول را تولید میکند. در این طرح گلیسرول که بهعنوان یک محصول مشترک در تولید نمکهای کربوکسیلیک زنجیره بلند است بهعنوان صابون استفاده شده است.
گلیسرول همچنین یک محصول فرعی از تولید دیزل زیستی از طریق ترانس استر سازی میباشد. این شکل از گلیسیرین خام اغلب ظاهری تیره با یک قوام چسبناک و شبیه شربت دارد. تری گلیسیریدها با یک الکل مانند اتانول میشکنند و به اتیل استر اسیدهای چرب و گلیسرول تجزیه میشوند.
گلیسرول از تری گلیسیریدها در مقیاس زیاد تولید شده است اما محصول خام دارای کیفیت متغیری است این گلیسرول میتواند خالص شود اما فرایند آن هزینهبر و گران میباشد. درنتیجه بخش مهمی از گلیسرول خام بهعنوان هدر رفته در نظر گرفته میشود. برخی گلیسرولها برای تولید انرژی سوزانده میشوند اما ارزش گرمایی پایین است. گلیسرول خام از هیدرولیز تری گلیسیریدها میتواند توسط طرز عمل با کربن فعالشده خالص شود تا ناخالصیهای ارگانیک را از بین ببرد و حذف کند فلز قلیایی تا استرهای گلیسرول عکسالعمل نشان نداده حذف کند و تبادل یون تا نمکها را حذف کند و از بین ببرد. گلیسرول با خلوص بالا (% ۹۹٫۵) توسط عصاره گیری چندمرحلهای به دست میآید. خلأ به دلیل نقطهجوش بالای گلیسرول (۲۹۰ درجه حرارت) کمککننده است.
گلیسرول ترکیبی:
گلیسرول ترکیبی به موادی اشاره میکند که از منابع غیر تری گلیسیریدی به دست میآید. گلیسرول ممکن است همچنین توسط ریشههای مختلف از پروپیلن تولید شود. فرایند دی پیکلرو هیدرین از همه مهمتر است شامل کلرینه کردن پروپیلن میشود تا کلرید آلیل بدهد که با هیپوکلریت اکسید شده است و به دی کلرو هیدرین تبدیلشده که با یک پایه قوی عکسالعمل نشان میدهد تا اپی کلرو هیدرین بدهد. اپی کلرو هیدرین سپس هیدرولیز میشود تا گلیسرول بدهد. فرایندهای آزاد از کلرین از پروپیلن شامل ترکیب گلیسرول از اکرولین و اکسید پروپیلن میشود. به دلیل تأکید روی دیزل زیستی ازآنجاییکه گلیسرول یک محصول هدر رفته است بازار برای گلیسرول خیلی نامطلوب است و این فرایندهای قدیمی خیلی اقتصادی نیستند. به دلیل عرضه بیش از تقاضای گلیسرول تلاشهایی انجام شده است تا گلیسرول را بهپیش مرحلههایش تغییر دهد مانند اکرولین و اپی کلروهیدرین.
کاربرد:
از گلیسیرین خالص در داروسازی استفاده میشود. گلیسیرین برای تهیه لوسیون و کرمهای صورت به کار میرود. گلیسیرین رطوبت را در سطح پوست نگه میدارد. از این ماده برای تهیه لوازم آرایشی نیز استفاده میشود، چون حلال خوبی است و باعث جذب رطوبت در سطح پوست میشود و پوست را نرم و چرب میکند.
در غذا و آشامیدنیها گلیسرول بهعنوان یک مادهای که رطوبت را به خود جذب میکند و حلال و شیرینکننده مورد استفاده است و ممکن است به حفظ غذاها کمک کند. همچنین بهعنوان پرکننده در غذاهای با چربی کم که از نظر اقتصادی آمادهشدهاند استفاده میشود (مثل کلوچهها) و بهعنوان یک عامل غلیظ کننده در نوشابه الکلی استفاده میشود. گلیسرول و آب استفاده میشوند تا انواع مشخص و معین برگها را نگهداری کنند. مانند یک جانشین قند و شکر عمل میکند. شیافهای گلیسرول بهعنوان ضد یبوست استفاده میشوند. گلیسرول در آمادهسازیهای مراقبت شخصی و داروشناسی و پزشکی استفاده میشود عمدتاً بهعنوان یک وسیله پیشرفت برقی – فراهم کردن روغنکاری و بهعنوان مادهای که رطوبت را به خود جذب میکند استفاده میشود. در درمان پیشگیری آلرژی – شربتهای سرماخوردگی – اکسپکتورانت و اکسیر – خمیر دندان – دهان شویه- محصولات مراقبت پوست- کرم اصلاح- محصولات مراقبت مو – صابونها و روغنهای شخصی مبنی بر آب دیده شده است.
در اشکال استفاده جامد مثل قرصها – گلیسرول مانند اتیلن گلیکول و پروپالین گلیکول، گلیسرول، یک کوزموتروپ غیر یونی است که پیوندهای هیدروژنه قوی با مولکولهای آب را شکل میدهد، در مقایسه و با پیوندهای هیدروژنه آب-آب این شکلگیری کریستال لاتنیک را از یخ بدون حرارت به طور خاصی پایین رفته است میشکند، حداقل نقطه ذوب حدود ۳۶- درجه فارنهایت / ۳۷٫۸- درجه سلسیوس با ۷۰ درصد گلیسرول در آب میباشد گلیسرول به طور تاریخی بهعنوان ضد انجماد برای کاربردهای حرکتی پیش از جایگزینی با اتیلن گلیکول استفاده میشود. که یک نقطه انجماد پایینتر دارد. در حالی که حداقل نقطه انجماد یک مخلوط گلیسرول-آب بالاتر از یک مخلوط آب-گلیسرول اتیلن میباشد. گلیسرول سمی نیست و برای استفاده در کاربردهای حرکتی چندین بار مورد بررسی قرار میگیرد.
واحد تولید گاز هیدروژن:
استات گلیسرین (بهعنوان سوخت اضافی بالقوه)
تبدیل به پروپالین گلیکول
تبدیل به آلرولین
تبدیل به اتانول
تبدیل به اپکلرو هیدرین، مواد خام برای اپوکسی رسین
بسته بندی: این ترکیب را در بشکه 250کیلو گرمی عرضه میکنند.